Yillar emas, yo'llar azizam!

"Aql yoshda emas, boshda". Bu ibora mening hayotimdagi eng yomon iboralardan biri edi, chunki yozgi ta'tilni qishloqda, buvimning uyida o'tkazganimda, bu ibora menga nisbatan ko'p ishlatilgan. Men shahar va qishloq o'rtasidagi shaharchada tug'ilganman va yashaganman. Men dehqonchilik va bog‘dorchilikni yaxshi bilmasdim. Shu boisdan buvimning uyida meni ko‘p tanqid qilinardim, u yerdagi jiyanlarim mendan 3-4 yosh kichik bo‘lishlariga qaramay, ishni to‘g‘ri bajarardilar. Endi o‘ylab qarasam, bu ibora men uchun saboq bo‘lishi kerak edi, yomon ko‘rish o‘rniga unga amal qilishim kerakligini tushundim. Ushbu postda men nima uchun yosh emas, balki tajriba muhimligi haqida yozmoqchiman.

Tasavvur qiling, Nukusda Abdujabbor ismli bola tug‘ilgan. Yaxshi o‘qidi, maktabga bordi, o‘qishni tugatgach, ishga kirishdi. Hozir u 40 yoshda. Mo‘ynoqda Abdusattor ismli o‘g‘il tug‘ildi. U ham xuddi Abdujabbor kabi o‘qigan, ishlagan, lekin yoshi 30 da. Abdujabbor, ayniqsa, ko‘plab ierarxik Osiyo madaniyatlarida sof yoshlik nuqtai nazaridan hurmatliroq hisoblanadi. Ammo biz haqiqatan ham shunday deb o'ylashimiz kerakmi?

Keling, yaqinroqdan qarab chiqamiz. Abdujabbor O‘zbekiston mustaqillikka erishgunga qadar Nukusda tug‘ilgan, maktabda Nukusda tahsil olgan, Nukusda universitetda o‘qidi, universitetni Nukusda tamomladi. Koʻpchilik turli maqsadlarda poytaxt Toshkentga koʻchib kelganda ham Abdujabbor Nukusda qoldi. Nukusda kasbiy raqobat bo‘lmagani uchun u o‘z ustida ishlashga ehtiyoj sezmagani uchun chet tilini o‘rganmagan. Universitetni agronomlik ixtisosligi bo‘yicha tamomladi va shu sohada ishladi. Abdujabbor barqaror hayot kechirib, Nukusda yaxshi agronom bo‘ldi.

Ikkinchi qahramonimiz Abdusattor Mo‘ynoqda tug‘ildi. Mo‘ynoqda o‘qib, maktabni tugatdi. U ham Mo‘ynoq va O‘zbekistonning ko‘plab qishloqlaridan bo'lgan yoshlar qatori Rossiyaga ishlash uchun ketdi. Rossiyada u avval hujjatlar bilan bog'liq muammolarga duch keldi, keyin irqchilik, keyin esa ish bilan bog'liq muammolarga duch keldi. U rus tilini bilmagani uchun ishlash imkoniyati kam edi. U til o'rgandi. Qonuniy ishchi bo‘lish va ko‘chada bexatar yura olish uchun hujjatlarni to‘g‘ri yuritishni ham o‘rgandi. Shundan so‘ng u restoranda ofitsiant bo‘lib ishlay boshladi. Ko'plab ruslarning yaxshi hayot kechirayotganini ko'rib, u bu turmush tarziga erishmoqchi bo'ldi. U o'qishga va oddiy ish qilmaslikka qaror qildi. Lekin muammo bor edi. U dastlab IT sohasini o‘rganmoqchi bo‘ldi, chunki u yaxshi yashaydigan ko‘plab ruslar shu kasbda ekanini ko‘rdi. U bu sohada nimalarga erishish mumkinligini bilib va unga qattiq kirishni xohladi. Shuning uchun u universitetda o'qish kerakligini tushundi, ammo o'qish uchun puli yo'q edi. Shunday qilib, u pulni yig'ishni boshladi. Uning rus tilini bilishi unga tildagi ma’lumotlarni iste’mol qilishga imkon berdi, bu esa uning dunyoqarashini kengaytirdi. Yetarlicha pul yig‘ib, Nukusga qaytib, universitetga o‘qishga tayyorgarlik ko‘ra boshladi. O'sha paytda u 20 yoshda edi. Keyingi yili 21 yoshida u Toshkentda o‘qishga qaror qildi va shu yerda universitetga o‘qishga kirdi. U grant yuta olmadi va o'qish uchun pul to'lashga majbur bo'ldi. Uning yig'gan puli faqat universitetda o‘qishga yetardi. U kundalik xarajatlari uchun ishlashi kerak edi. Rus tilini bilgani uchun u o'quv markaziga call-markaz operatori bo'lib ishga kirdi. Bu orqali u stressga chidamliligini, ish va o'qish uchun mas'uliyatini oshirdi. Hammasi yaxshi edi, lekin uni universitetdagi resurslar qoniqtirmadi. O‘zbek va rus tillarida resurslar yetarli emas edi, shuning uchun u ingliz tilini o‘rgandi. Endi u uchta tilda ma'lumot iste'mol qila oladigan bo'ldi, bu uni o'zgartirdi. U birinchi bo'lib o'z sohasida yangi bilimlarni o'rgana oldi. Bundan tashqari, ingliz tili sabab uning ish joyidagi maoshi oshdi. Universitetni 25 yoshida tugatgan. U tadbirkorlik bilan shug‘ullanmoqchi edi, ammo puli yetmagani uchun qarz oldi. U o'z tajribasi, ko'nikmalari va bilimlarini ortiqcha baholadi va muvaffaqiyatsizlikka uchradi. U qarzga botdi. Qarzlarini to'lash uchun u o'z sohasida ishlay boshladi. Bir yil ishlagandan so‘ng u qarzini to‘lab, boshqaruv, xodimlar bilan ishlash, mijozlar bilan ishlash bo‘yicha malakasini oshirdi. Oradan bir yil o‘tib, qarzlaridan qutulib, yana tadbirkorlik faoliyatini boshladi. Bu safar biznes muvaffaqiyatga erishdi. U asta-sekin biznesini va mijozlar bilan ishlash, hujjatlarni boshqarish va biznesni kengaytirish bo'yicha malakasini oshirdi. Uning tanishlar tarmog‘i kengayib, 30 yoshida muvaffaqiyatli kichik biznes egasiga aylandi. U uch tilda muloqot qila oladigan bo'ldi, turli tajribalardan o‘tdi, chidamlilik va moslashuvchanlik kabi ko'nikmalarini shakllantirdi.

Bu ikki kishining hayoti misolida yoshdan ko‘ra tajriba muhimroq ekanini ko‘rishimiz mumkin. Abdujabbor o‘z sohasining eng zo‘r agronomi, qaysidir ma’noda Abdusattordan ham ustun. Ammo global dunyoda Abdusattorning mahorati, tajribasi qiymatliroq. Shu sababli, birovni faqat yoshiga qarab baholab, kimnidir yoshiga qarab boshqalardan ustun qo'yish xato va noto'g'ri qarorlar qabul qilishga olib kelishi ehtimoli katta

Seul, Koreya

21/06/2024